Šta je ultrazvuk?
Ultrazvučni pregled, poznat i kao sonografija ili samo ultrazvuk (UZ), je medicinska tehnika snimanja koja koristi visokofrekventne zvučne talase za prikazivanje slika organa, tkiva i struktura unutar tela. Ultrazvučni pregledi su neinvazivni, bezbolni i ne uključuju upotrebu jonizujućeg zračenja, što ih čini bezbednim i široko korišćenim dijagnostičkim alatom.
Ultrazvuk može pomoći u dijagnostikovanju mnogih stanja i bolesti, kao što su tumori, ciste, upale, krvni ugrušci i druge promene u organima i tkivima. Važno je napomenuti da ultrazvuk nije uvek dovoljan za dijagnostikovanje svih stanja ali se može koristiti u kombinaciji sa drugim dijagnostičkim metodama.
Ko obavlja ultrazvučni pregled?
Pregled najčešće izvodi lekar specijalista radiologije, ali ga mogu obavljati i drugi specijalisti koji su obučeni za ultrazvučni pregled, kao npr. specijalisti gastroenterologije, interne medicine, opšte medicine, itd.
Kako se odvija pregled ultrazvukom?
Tokom ultrazvučnog pregleda, obučeni lekar će naneti poseban gel na kožu u području koje se ispituje. Ovaj gel pomaže da se poboljša prenos zvučnih talasa i omogućava ultrazvučnoj sondi, takođe poznatoj kao transdjuser (eng. transducer), da se glatko kreće preko kože. Transdjuser emituje zvučne talase visoke frekvencije, koji se odbijaju od organa i tkiva u telu, stvarajući odjeke koje transdjuser registruje i šalje kompjuteru koji zatim koristi ove odjeke da stvori detaljne slike unutrašnjih struktura tela u realnom vremenu.
Ultrazvučni pregledi se mogu koristiti za pregled mnogih delova tela, uključujući stomak, karlicu, dojke, štitnu žlezdu i mišićno-skeletni sistem, kao i za praćenje razvoja fetusa tokom trudnoće. Specifična priprema i procedura za ultrazvučni pregled zavisiće od dela tela koji se ispituje. Neki ultrazvučni pregledi mogu da zahtevaju od pacijenta da posti određeni vremenski period ili da pije vodu pre pregleda kako bi napunio bešiku, što može pomoći da se dobiju bolje slike karličnih organa.
Tokom pregleda, sonograf će pomerati sondu preko kože, praveći slike iz različitih uglova da bi dobio potpuni prikaz područja koje se ispituje. Od pacijenta se može tražiti da promeni položaj ili nakratko zadrži dah kako bi se dobile bolje slike.
Nakon pregleda, gel će biti obrisan i pacijent će odmah moći da nastavi sa normalnim aktivnostima. Slike dobijene tokom pregleda pregledaće radiolog ili drugi zdravstveni radnik koji će interpretirati rezultate i dostaviti izveštaj lekaru pacijenta.
Ultrazvučni pregledi su bezbedan i efikasan dijagnostički alat koji može pružiti dragocene informacije o unutrašnjim strukturama tela bez potrebe za invazivnim procedurama ili izlaganjem jonizujućem zračenju.
Ultrazvuk abdomena
Ultrazvuk abdomena se koristi za prikazivanje slika organa i struktura u trbušnoj duplji, uključujući jetru, žučnu kesu, pankreas, slezinu, bubrege i bešiku. Najčešće se koristi za dijagnozu i procenu stanja kao što su:
- Kamen u žuči ili drugi problemi sa žučnom kesom
- Bolesti jetre ili tumori jetre
- Tumori ili upala pankreasa
- Kamen u bubrezima ili drugi problemi sa bubrezima
- Povećana slezina ili drugi poremećaji slezine
- Aneurizma abdominalne aorte
- Apendicitis
- Akumulacija tečnosti u trbušnoj duplji
Kako se pripremiti za pregled ultrazvukom?
Za ultrazvučni pregled abdomena će biti potrebno da se pacijent pripremi tako što:
- par dana neće uzimati hranu koja nadima (pasulj, kupus, grašak);
- a jedan dan pre pregleda da uzima tablete za oslobađanje od gasova;
- 5-6 sati pre samog pregleda pacijent ne sme da uzima hranu i kafu;
- sat vremena pre pregleda potrebno je da pacijent popije 2-3 čaše vode i da ne mokri do kraja pregleda.
Pregled se obavlja u ležećem položaju tako što pacijent leži na leđima, a u nekim situacijama lekar može da traži od pacijenta da udahne duboko i zadrži dah, ili da se okrene na levi ili desni bok.
U Puls GO dijagnostičkom centru obavljamo ultrazvučne preglede mogu obuhvatiti različite delove tela i organe, a neki od uobičajenih ultrazvučnih pregleda uključuju:
Ultrazvuk abdomena
Ultrazvuk je vrsta dijagnostičkog testa koji koristi zvučne talase visoke frekvencije da bi stvorio slike organa u abdomenu. Ultrazvučni pregled može pomoći u dijagnozi širokog spektra stanja i bolesti organa u abdomenu, uključujući jetru, žučnu kesu, slezinu, pankreas, bubrege i abdominalnu aortu.
Ultrazvuk bubrega
Ultrazvuk bubrega prikazivanjem slika slike bubrega pomaže u dijagnostikovanju i proceni različita stanja kao što su:
- Kamen u bubregu
- Ciste ili tumori bubrega
- Uvećani bubrezi
- Blokada u urinarnom traktu
- Urođene abnormalnosti
- Upala ili infekcija u bubrezima
Tokom procedure, obučeni lekar će naneti gel na kožu abdomena i koristiti sondu za slanje zvučnih talasa kroz područje bubrega.
Ultrazvuk bubrega se često se koristi u kombinaciji sa drugim testovima funkcije bubrega, kao što su testovi krvi ili testovi urina.
Ultrazvuk pankreasa
Pankreas je žlezda koja se nalazi u gornjem delu trbušne duplje, iza želuca, i proizvodi digestivne enzime i hormone, kao što je insulin.
Ultrazvuk pankreasa može pomoći da se dijagnostikuju i procene različita stanja, kao što su:
- Tumori ili ciste pankreasa
- Pankreatitis (zapaljenje pankreasa)
- Blokada u kanalima pankreasa
- Povećani pankreas
- Kolekcije tečnosti oko pankreasa
Ultrazvuk pankreasa se često se koristi u kombinaciji sa drugim testovima, kao što su laboratorijske analize krvi ili pregled CT skenerom.
Ultrazvuk dojke
Ultrazvuk dojke se koristi za procenu kvržica u dojci ili drugih abnormalnosti otkrivenih na mamografiji ili fizikalnom pregledu, kao i za vođenje procedura biopsije.
Ultrazvuk dojke može pomoći:
- da se napravi razlika između cista (kesica ispunjenih tečnošću) i čvrstih masa u dojci,
- da pruži informacije o karakteristikama bilo koje čvrste mase.
- da se utvrdi da li je masa verovatno benigna (nekancerozna) ili maligna (kancerogena).
Važno je napomenuti da ultrazvuk dojke nije zamena za mamografiju, koja je i dalje primarni alat za skrining raka dojke kod većine žena.
Ultrazvuk srca
Šta pokazuje ultrazvuk srca?
Ultrazvuk srca, poznat i kao ehokardiografija, nam pruža detaljne informacije o strukturi i funkciji srca.
Postoje dve glavne vrste ehokardiografije: transtorakalna ehokardiografija (TTE) i transezofagealna ehokardiografija (TEE). TTE je najčešći tip ehokardiografije, koji se izvodi postavljanjem sonde na spoljašnju stranu grudnog koša. TEE se izvodi umetanjem tanke, fleksibilne cevi sa sondom na njenom kraju u jednjak kako bi se dobio detaljniji prikaz srca.
Ultrazvuk srca može da pomogne da kardiologu da dijagnostikuje i proceni različita stanja i simptome, kao što su:
- Poremećaji ili abnormalnosti srčanih zalistaka
- Urođene srčane mane
- Uvećano srce ili zadebljani srčani mišić
- Otkazivanje srca
- Perikardni izliv (tečnost oko srca)
- Krvni ugrušci ili tumori u srcu
- Problemi sa aortom ili drugim krvnim sudovima
- Bol u grudima
- Ubrzan rad srca
- Preskakanje srca
Ultrazvuk štitne žlezde
Tiroidea, odnosno štitna žlezda, je žlezda sa unutrašnjim lučenjem hormona se nalazi u predelu prednje strane vrata i proizvodi hormone koji regulišu metabolizam.
Ultrazvuk štitne žlezde može pomoči u dijagnostikovanju i proceni različitih stanja, kao što su:
- Čvorovi ili mase u štitnoj žlezdi
- Uvećanje štitne žlezde (guša)
- Tiroiditis (zapaljenje štitne žlezde)
- Ciste ili druge strukture ispunjene tečnošću u štitnoj žlezdi
- Abnormalan protok krvi do štitne žlezde
Ultrazvuk štitne žlezde može pomoći da se napravi razlika između benignih (nekanceroznih) i malignih (kancerogenih) tiroidnih čvorova ili masa, kao i da pruži informacije o karakteristikama bilo kojih čvorova ili masa. Ovo pomaže u utvrđivanju da li je potrebna biopsija za dalju procenu tkiva štitne žlezde.
Često se koristi u kombinaciji sa drugim testovima funkcije štitne žlezde, kao što su laboratorijske analize ili scintigrafija.
Ultrazvuk testisa
Ultrazvuk testisa pomaže u dijagnostici i proceni različitih stanja testisa i okolnih tkiva, kao što su:
- Torzija testisa (uvrnuti testis)
- Trauma ili povreda testisa
- Tumori ili mase testisa
- Varikokele (proširene vene u skrotumu)
- Hidrokele (kese ispunjene tečnošću oko testisa)
- Epididimitis (zapaljenje epididimisa)
Tokom procedure, obučeni lekar će naneti gel na kožu skrotuma i koristiti sondu za slanje zvučnih talasa kroz područje testisa.
Kada posetiti doktora?
Ultrazvučni pregledi su sigurni, efikasni dijagnostički alati koji omogućavaju vizualizaciju unutrašnjih struktura tela bez invazivnih procedura ili izlaganja jonizujućem zračenju. Mogu pomoći u dijagnostikovanju različitih stanja i bolesti, uključujući tumore, ciste, upale, krvne ugruške i druge promene u organima i tkivima.
Imajte na umu da je krucijalno da se konsultujete sa svojim lekarom ako doživljavate bilo kakve simptome, jer on može pružiti tačne savete na osnovu vaše individualne medicinske istorije i trenutnog zdravstvenog stanja.
Koliko košta ultrazvuk tj ultrazvučni pregled?
